ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ
ΤΑ ΦΩΤΑ
Τα Φώτα γιορτάζουμε την Βάπτιση του Χριστού που έγινε στο Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη, και γίνεται καθαγιασμός των υδάτων.
Την παραμονή των Φώτων που λεγόταν και του Σταυρού ο παπάς του χωριού μαζί με τον καντηλανάφτη γύριζε όλο το χωριό σπίτι-σπίτι έχοντας αγιασμό μέσα στο μπακαρτζούδι και ευλογούσε κι αγίαζε τους ανθρώπους ,τα δωμάτια του σπιτιού, και του δίνανε διάφορα φιλοδωρήματα όπως χρήματα, λουκάνικα, φρούτα,αλεύρι κ.τ.λ. που ο βοηθός του τα έβαζε μέσα στο τσάκι ( φορητό μάλλινο σακίδιο).Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω σατυρικό δύστυχο που έλεγε ο λαός σατιρίζοντας τον παπά που έλεγε στον συνοδό του τον καντηλανάφτη εξής:
Γιάννη Ιορδάνη
Πάρε την λουκανίκα
Ρούκουστιν στα μανίκια
Ανήμερα τα Φώτα μετά την Εκκλησία έβγαζαν έξω όλες τις εικόνες και τις πήγαιναν στο Τρανό Πηγάδι για να αγιαστούν και για καθαρισμό, στο δρόμο προς το νερό έψελναν και έλεγαν Κύριε Ελέησον-Κύριε Ελέησον…..
Μετά τον καθαρισμό των υδάτων, ο καθένας μέσα σε ένα κύπελλο έπαιρναν αγιασμό για το σπίτι, έπινε ο καθένας από μια γουλιά για γεροσύνη και τον υπόλοιπο αγιασμό τον έριχναν μέσα στην τροφή των ζώων για να είναι και αυτά υγιή.
Τα φώτα αγιάζουν τα νερά και φεύγουν οι χαρχαντζέλοι, που στην λαϊκή δοξασία είναι δαιμονικά που εμφανίζονται το δωδεκαήμερο και ενοχλούν τους ανθρώπους, έρχονται την παραμονή των Χριστουγέννων και φεύγουν την Παραμονή των Φώτων.
Οι λαογράφοι ισχυρίζονται ότι το έθιμο αυτό με τον καθαγιασμό των υδάτων και τον καθαρισμό των εικόνων μας θυμίζει τα πλυντήρια των αρχαίων Αθηναίων, οι οποίοι στα νερά του Φαλήρου μετέφεραν κάθε χρόνο το άγαλμα της Αθηνάς για να το πλύνουν, να φύγουν οι ακαθαρσίες και να ενωθούν οι ιερές δυνάμεις του αγάλματος της θεάς.
ΤΑ ΦΩΤΑ
Τα Φώτα γιορτάζουμε την Βάπτιση του Χριστού που έγινε στο Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη, και γίνεται καθαγιασμός των υδάτων.
Την παραμονή των Φώτων που λεγόταν και του Σταυρού ο παπάς του χωριού μαζί με τον καντηλανάφτη γύριζε όλο το χωριό σπίτι-σπίτι έχοντας αγιασμό μέσα στο μπακαρτζούδι και ευλογούσε κι αγίαζε τους ανθρώπους ,τα δωμάτια του σπιτιού, και του δίνανε διάφορα φιλοδωρήματα όπως χρήματα, λουκάνικα, φρούτα,αλεύρι κ.τ.λ. που ο βοηθός του τα έβαζε μέσα στο τσάκι ( φορητό μάλλινο σακίδιο).Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω σατυρικό δύστυχο που έλεγε ο λαός σατιρίζοντας τον παπά που έλεγε στον συνοδό του τον καντηλανάφτη εξής:
Γιάννη Ιορδάνη
Πάρε την λουκανίκα
Ρούκουστιν στα μανίκια
Ανήμερα τα Φώτα μετά την Εκκλησία έβγαζαν έξω όλες τις εικόνες και τις πήγαιναν στο Τρανό Πηγάδι για να αγιαστούν και για καθαρισμό, στο δρόμο προς το νερό έψελναν και έλεγαν Κύριε Ελέησον-Κύριε Ελέησον…..
Μετά τον καθαρισμό των υδάτων, ο καθένας μέσα σε ένα κύπελλο έπαιρναν αγιασμό για το σπίτι, έπινε ο καθένας από μια γουλιά για γεροσύνη και τον υπόλοιπο αγιασμό τον έριχναν μέσα στην τροφή των ζώων για να είναι και αυτά υγιή.
Τα φώτα αγιάζουν τα νερά και φεύγουν οι χαρχαντζέλοι, που στην λαϊκή δοξασία είναι δαιμονικά που εμφανίζονται το δωδεκαήμερο και ενοχλούν τους ανθρώπους, έρχονται την παραμονή των Χριστουγέννων και φεύγουν την Παραμονή των Φώτων.
Οι λαογράφοι ισχυρίζονται ότι το έθιμο αυτό με τον καθαγιασμό των υδάτων και τον καθαρισμό των εικόνων μας θυμίζει τα πλυντήρια των αρχαίων Αθηναίων, οι οποίοι στα νερά του Φαλήρου μετέφεραν κάθε χρόνο το άγαλμα της Αθηνάς για να το πλύνουν, να φύγουν οι ακαθαρσίες και να ενωθούν οι ιερές δυνάμεις του αγάλματος της θεάς.