ΘΕΡΑΠΕΙΟ

Μερικά χιλιόμετρα δυτικότερα είναι το μεγάλο φράγμα του Άρδα, έργο από τα σημαντικότερα της εποχής μας. Αποτραβιούνται εδώ οι κάμποι αφήνοντας γύρω την πράσινη σγουράδα των λόφων
να καλύπτει τον ορίζοντα. Ανάμεσα σ' αυτούς, σε στενή κοιλάδα περνούν τα νερά του Άρδα καθώς έρχονται από τη Βουλγαρία. Την βλέπεις απέναντι, βλέπεις και στις πλαγιές τα σπίτια της πόλης του Ορτάκιοϊ, έδρας παλιά της μητροπόλεως Λιτίτσης με τον ακραιφνή ελληνισμό της. Στενεύει εδώ η κοιλάδα γι' αυτό κι' ο τόπος κρίθηκε κατάλληλος για το φράγμα. 250.000 στρέμματα του κάμπου της Ορεστιάδας ποτίζονται από τα νερά που αποθηκεύονται εδώ και διοχετεύονται με τα κανάλια σ' όλες τις κατευθύνσεις.

Στενή γέφυρα επάνω από το φράγμα επιτρέπει στους πεζούς και τα μικρά αυτοκίνητα να περνούν από τη μια όχθη στην άλλη, τη βόρεια, όπου στις πλαγιές των λόφων απλώνονται δύο μικρά χωριά η Μηλιά και το Θεραπειό. Η ονομασία του τελευταίου αυτού χωριού γεννά πολλά ερωτηματικά. Θεραπειό, Θεραπείον της αρχαίας, είναι ο τόπος της γιατρειάς. Από πού η ονομασία;

Πυκνοκατοικημένος ο τόπος από παλιά. Ρωμαϊκά λουτρά και ιαματικές πηγές βρίσκονταν λίγο δυτικότερα μέσα στο βουλγαρικό, σήμερα, έδαφος. Και το παλιό κεφαλοχώρι κι' έδρα επισκόπου, η Λιτίτσα, έγινε στη γλώσσα των Τούρκων Λίτζα που θα πει θερμά Λουτρά. Σκεπάστηκαν όμως οι πηγές των λουτρών από τους κατοίκους γιατί οι Τούρκοι που έρχονταν εδώ για λουτροθεραπεία, προέβαιναν σε λεηλασίες των ελληνικών χωριών της περιοχής.

Εδώ όμως στο Θεραπειό, παλιότερα, κάθε χρόνο την εποχή του Δεκαπενταύγουστου έρχονταν να προσκυνήσουν το μικρό εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου πολλοί που έπασχαν από ρευματισμούς. Άνοιγαν λοιπόν λάκκους στην πλαγιά και μέσα έκαιγαν ξύλα ώσπου να γίνουν στάχτη. Όταν ζεσταίνονταν καλά τα τοιχώματα, τοποθετούσαν κάτω κλαδιά από ποώδη φυτά, τα "βούζια" σχηματίζοντας παχύ στρώμα. Μέσα σ' αυτόν τον λάκκο την "παραχότρυπα", όπως την έλεγαν, ξάπλωνε ο ασθενής και σκεπάζονταν καλά με κουβέρτες μένοντας εκεί όσο επέτρεπε η αντοχή του. Ο ιδρώτας τον έλουζε και γι' αυτό μετά ντυνόταν με ζεστά ρούχα κι' έτρωγε θερμαντικά φαγητά. Έτσι πίστευαν πως γιατρεύονταν οι ρευματισμοί. Όλ' αυτά τα περιέγραψε όμορφα, σε μια μελέτη του για την ιστορία της ιατρικής στην περιοχή της Νέας Ορεστιάδας, ο φοιτητής της ιατρικής Σόλων Μαυρίδης και συμπίπτουν απόλυτα με τις αφηγήσεις των κατοίκων του Θεραπειού.

Ίσως κάποια έρευνα θα ήταν απαραίτητη για να βρεθούν οι λόγοι των ιαματικών ιδιοτήτων της περιοχής και η σχετική αξιοποίηση της.