ΚΥΠΡΙΝΟΣ

Το χωριό Κυπρίνος είναι έδρα του ομώνυμου Δήμου, με 8 οικισμούς και 3.478 κατοίκους .
Ο πληθυσμός του χωριού είναι 1.173 κάτοικοι , η έκτασή του 44,52 τ.χλ. και η καλλιεργήσιμη γη 26.340 στρέμματα .
Η άφθονη παραγωγή ψαριών στον ποταμό 'Aρδα, των κυπρίνων, έδωσε πιθανόν το όνομά του στo χωριό.
Το παλιό του όνομα ήταν Σαρί Χαντίρ
δηλαδή Κιτρινόψαρο.
Σε ό,τι αφορά την ετυμολογία του Χαντίρ / Χιντίρ στην οθωμανική γραφή οι φθόγγοι α, ε, ι, ο και ου συμβολίζονται με τον χαρακτήρα Ι ή i .
Λέξη Χαντίρ δεν υπάρχει.
Υπάρχει όμως Χιδίρ που είναι όνομα προφήτη, που γιορτάζεται από τους Μουσουλμάνους την 23ην Απριλίου, μαζί με τον Άγιο Γεώργιο .
Στο βιβλίο του Βλαδίμηρου Μιρμίρογλου, ``ΟΙ ΔΕΦΙΣΑΙ``, σελ. 141 αναφέρεται : << Είναι γνωστόν ότι ο Χιδίρ τυγχάνει μεγάλου σεβασμού εκ μέρους πάντων εν γένει των Μουσουλμάνων. Πλειστάκις δε ο Χιδίρ ούτος αναπαρίσταται ως ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος >>.
Το γεγονός ότι ο Κυπρίνος ανέκαθεν είχε ως πολιούχο τον Αϊ – Γιώργη, αποτελεί άλλον ένα κρίκο στην εξήγηση της ονομασίας Σαρί Χιντίρ, η οποία εκ παραφθοράς ή χάριν ευφωνίας έγινε Σαρί Χαντίρ .
Κίτρινος προφήτης λοιπόν σημαίνει το όνομα Σαρί Χαντίρ και όχι κίτρινο ψάρι όπως νόμιζε η Επιτροπή Μετονομασιών.
Ο ποταμός Άρδας, ο οποίος πηγάζει από την οροσειρά της Ροδόπης και μετά από μια διαδρομή 216 χιλ. επί του Βουλγαρικού εδάφους, εισέρχεται στο ελληνικό έδαφος από τον οικισμό της Γαλήνης και διασχίζει τα βόρεια σύνορα του χωριού Κυπρίνος.
Ο ποταμός Άρδας αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα για την περιοχή και η βλάστηση του η οποία αναπτύσσεται κατά μήκος της κοίτης του, είναι ένας βιότοπος εξαιρετικής σημασίας .
Μια μεγάλη ποικιλία από δένδρα, όπως φτελιές, κισσοί, πλατάνια, αγριοτριαντάφυλλα κ.α., σπάνια είδη πουλιών όπως ερωδιοί, δρυοκολάπτες, κύκνοι, βουτηχτάρια και αγριόπαπιες συνθέτουν την χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, με κυρίαρχο στοιχείο το νερό και προσφέρεται για αναψυχή και άσκηση αθλητικών δραστηριοτήτων.
Εδώ μπορεί κανείς να απολαύσει νόστιμα ψάρια όπως: Σαζάνια, γουλιανούς, κεφάλια και μυριάνες. Το 1958 κατασκευάστηκε γέφυρα που ενώνει την περιοχή του Κυπρίνου με την περιοχή του Τριγώνου.
Πριν κατασκευαστεί η γέφυρα του ποταμού Άρδα η επικοινωνία με την απέναντι όχθη γινόταν μόνο με βάρκες.
Το χειμώνα, κατά πληροφορίες χωριανών, όταν πάγωνε ο Άρδας περνούσαν απέναντι με τα πόδια .

Στα όρια του χωριού βρίσκεται το φράγμα του Άρδα που κατασκευάστηκε το 1969 . Έχει μήκος 350 μέτρα. Τεράστιες εκτάσεις αρδεύονται σήμερα από τον ποταμό γι΄αυτό και οι κάτοικοι θεωρούσαν και θεωρούν τα νερά του ποταμού ευλογία για την περιοχή! Οι επισκέπτες του Κυπρίνου μπορούν να απολαύσουν αρκετά φυσικά τοπία, τις όμορφες εκκλησίες της περιοχής, και μπορούν να διαμείνουν σε ξενώνα του Κυπρίνου. Κοντά στο χωριό βρίσκεται ο ταφικός τύμβος της Μικρής Δοξιπάρας του Δήμου Κυπρίνου, πέντε άμαξες μετα άλογά τους, δύο ταφές αλόγων και δύο βωμοί . Χρονολογούνται στις αρχές του 2ου αι. μ.Χ.
Οι πολιτιστικοί του φορείς, παρουσιάζουν αξιόλογη δραστηριότητα στην διατήρηση κυρίως της πολιτιστικής παράδοσης και στην αναβίωση των παλιών εθίμων, όπως συμβαίνει και με τα άλλα χωριά της περιοχής.
Έθιμα του χωριού είναι : η ``σούρβα`` την πρωτοχρονιά ( το έθιμο γίνεται για την ``γεροσύνη``, την υγεία και την καλοχρονιά ), στις 8 Ιανουαρίου γίνεται το έθιμο της ``Μπάμπως`` ή Γυναικοκρατίας ( η μέρα είναι αφιερωμένη στις παντρεμένες γυναίκες και ιδιαίτερα στις μητέρες) , ο``Μπέης`` κ.τ.λ.
Η ακολουθία του "Μπέη", που αποτελείται από τον ίδιο, την "καντίνα", (χωρικό ντυμένο γύφτισσα), το "μωρό" (ξύλο τυλιγμένο με πάνες), τους "αράπηδες" και τον "κριτή", επισκέπτεται όλα τα σπίτια που έχουν ευπρεπιστεί γι' αυτό το σκοπό.
Οι ακόλουθοι του "Μπέη", επιθεωρούν τα αγροτικά εργαλεία και στην περίπτωση που δεν τα βρουν τακτοποιημένα, επιβάλλουν ως ποινή το πετάλωμα του νοικοκύρη, απ' το οποίο εκείνος απαλλάσσεται πληρώνοντας πρόστιμο.
Η ίδια ποινή επιβάλλεται σε όποιον πειράξει το "μωρό" της "καντίνας".
Σε κάθε σπίτι προσφέρονται κεράσματα από τις νοικοκυρές και στάρι ή καλαμπόκι από τους άντρες.
Φεύγοντας ο "Μπέης" σκορπά το σπόρο γύρω ευχόμενος καλή εσοδεία.
Με το τελείωμα των επισκέψεων η πομπή καταλήγει στην πλατεία, όπου γίνεται αναπαράσταση οργώματος, σποράς, θερισμού και αλωνίσματος από τον "Μπέη".
Ακολουθεί κυκλικός χορός με όλους τους παρευρισκομένους.
Γίνεται φανερό, ότι όλα αυτά αποσκοπούν να βοηθήσουν τη γη με μαγικό τρόπο να καρπίσει για να εξασφαλιστεί έτσι καλή και παραγωγική χρονιά.

Ψάχνοντας για την ιστορία του χωριού μας φτάνουμε στο τέλος του 18ου αιώνα, όπου βρίσκουμε τους προγόνους μας να κατοικούν στο μικρό χωριό Φερίγγιο ή Φρέμι(επρόκειτο για το βυζαντινό Εφραίμ, αργότερα Εφρέμ-Κιοϊ ).
Στο χωριό αυτό ζούσαν μαζί με τους Τούρκους.
Η ζωή τους ήταν πολύ δύσκολη, ένα πραγματικό μαρτύριο.
Οι Τούρκοι φέρονταν πολύ σκληρά και βάρβαρα.
Μοναδική διέξοδος για αυτούς είναι να φύγουν.
Έτσι περνούν στην άλλη μεριά του ρέματος και χτίζουν ένα νέο χωριό στην τοποθεσία "Ντεντέδες". Στο νέο τους χωριό οι Κυπρινιώτες προσπαθούν να βρουν την ηρεμία τους για να ζήσουν χωρίς το φόβο των Τούρκων και να δημιουργηθούν.
Δεν άργησε όμως και σε αυτό το χωριό να τους βρει ο Τούρκος κατακτητής.
Σιγά σιγά άρχισαν στο χωριό να έρχονται τουρκικές οικογένειες.
Ο πληθυσμός των "Ντεντέδων" δεν ήτανε πια μόνο Έλληνες.
Η ζωή τους έγινε το ίδιο και χειρότερη απ' ότι στο Φερίγγιο.
Η νέα μετακόμιση δεν άργησε να γίνει και πάλι οι Κυπρινιώτες αναγκάστηκαν να φύγουν από το χωριό τους και να μετακομίσουν στην τοποθεσία "Κιρκ-Μπουνάρ", εκεί χτίζουν ένα νέο χωριό, το Γενί-Κιοϊ.
Ένα χωριό που στην αρχή όλα πάνε καλά, οι πρόγονοι μας αρχίζουν και πάλι να δουλεύουν σκληρά για να ριζώσουν.
Δεν άργησαν όμως και πάλι να έρθουν στο νέο χωριό οι Τουρκικές οικογένειες, αφού έτσι έβρισκαν χέρια για τις δουλειές τους, χωρίς αυτοί να δουλεύουν.
Σαν να μην έφτανε όμως αυτό, το χωριό αποτέλεσε και θύμα των περαστικών Τούρκων εμπόρων που λεηλατούσαν, άρπαζαν, βασάνιζαν τους κατοίκους χωρίς κανένα δισταγμό. Σιγά σιγά στην αρχή, κάποιες οικογένειες άρχισαν να φεύγουν, και στην συνέχεια όλες.
Προορισμός τους τώρα ήταν η τοποθεσία του παλιού χωριού του Κυπρίνου αμέσως κάτω από το σημερινό χωριό.
Εκεί βρίσκουν προστασία κοντά στο Μπέη της περιοχής, δουλεύοντας στο τσιφλίκι του ως εργάτες.
Η τοποθεσία αυτή ονομάζεται "Σαρί-Χαντίρ" που κατά κάποιους σημαίνει "Κίτρινο ψάρι" (σαζάνι) του Ποταμού Άρδα. Η μετακίνηση αυτή γίνεται γύρω στο 1860, στο νέο αυτό χωριό οι Κυπρινιώτες αρχίζουν κάπως να ηρεμούν και να αποκτούν την δική τους γη. Φτάνουμε στο 1912-14, όπου οι πρόγονοί μας περνάνε άλλη μια μεγάλη δοκιμασία, αυτή τη φορά ο κατακτητής είναι άλλος, οι Βούλγαροι, το ίδιο όμως σκληρός και βάρβαρος με τους Τούρκους.
Οι Κυπρινιώτες αντιστέκονται σε κάθε προσπάθεια των Βουλγάρων να τους πολιτογραφήσουν Βούλγαρους.
Το 1931 η μοίρα χτυπά σκληρά στον Κυπρίνο, όπως έχει ονομαστεί πια το χωριό, σε μια ελεύθερη μετάφραση της λέξης "Σαρί-Χαντίρ".
Μετά από πολύ βροχή το χωριό πλημμυρίζει και καταστρέφονται όλα σχεδόν τα σπίτια, σώζεται μόνο η Εκκλησία που ήταν πέτρινη. Για τελευταία φορά οι Κυπρινιώτες αφήνουν το χωριό τους και χτίζουν τον σημερινό Κυπρίνο με σχέδιο ρυμοτομίας, με ομοιόμορφα σπίτια, σχολεία, όμορφες πλατείες και πάρκα και σημαντική εξέλιξη.
Βεβαίως οι σημερινοί Κυπρινιώτες δεν είναι μόνο ντόπιοι, αλλά και αρκετοί Ηπειρώτες, Ορτακινοί, και πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη . Σήμερα το χωριό μας είναι ένα από τα ομορφότερα και μεγαλύτερα χωριά της βόρειας περιοχής του Έβρου. Χωριό ζωντανό , που σφύζει από ζωή , αποτελώντας το καμάρι των κατοίκων του.











ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) Θεόδωρος Κυρκούδης – Η περιοχή του Κυπρίνου στο σταυροδρόμι της ιστορίας .

2) Διαδίκτυο .

3) Προσωπικές μαρτυρίες κατοίκων του χωριού .